Τα (Ο)Λύμπια, όπως τα θυμόταν ο παππούς

Η μητέρα μου γεννήθηκε στα Λύμπια, κι έτσι κι εγώ κουβαλώ μέσα μου κάτι από το χωριό. Ο παππούς μου συνήθιζε να λέει ιστορίες με ένα όμορφο και μαγευτικό τρόπο, ιστορίες που έμοιαζαν άλλοτε με παραμύθια κι άλλοτε με πραγματικά γεγονότα. Μια απο αυτές ήταν η ιστορία που μου είχε πει κάποια στιγμή που ήμασταν οι δυό μας και αφορούσε τους τοπικούς "Ολυμπιακούς αγώνες" που, όπως μου είπε, κάποτε γίνονταν στα Λύμπια εξού και το όνομα που πήρε το χωριό Ολύμπια - Λύμπια. Θυμάμαι τον τρόπο που το έλεγε, με μια σιγουριά , σαν να ήθελε να μου δείξει ότι ήταν κάποιο δεδομένο γεγονός που δεν σήκωνε καμία αμφισβήτηση. Έτσι έλεγε εξάλλου ο παππούς μου τις ιστορίες του. Η αλήθεια δεν είχα δώσει ιδιαίτερη σημασία αφού υπάρχουν και άλλες διαφορετικές εκδοχές για την προέλευση του ονόματος του χωριού αλλά δεν μου είχε φανεί και αδύνατο αφού η περιοχή συνορευεί με το Δάλι ( Αρχαίο Ιδάλιον) οπου υπήρξε αποδεδειγμένα αρχαίος οικισμός της ελληνιστικής περιόδου. Κάποια στιγμή μελετώντας ανακάλυψα ότι η ιστορία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στα Λύμπια και η σύνδεση του χωριού με την αρχαιότητα δεν ήταν απλά ένας θρύλος βγαλμένος απο την παράδοση των κατοίκων. Η ιστορία και η παράδοση του τόπου συγκλίνουν αφού ανατολικά του χωριού, στην περιοχή «Φτέλια», έχουν βρεθεί αρχαίοι τάφοι∙ μνήμες ενός προϊστορικού οικισμού που φαίνεται πως ονομαζόταν **Ολύμπια**. Οι άλλες εκδοχές περι ονομασίας του χωριού μιλούν για τον ¨Ολυμπάτο Σταυρό" που έφερε η Αγία Ελένη από το Σταυροβούνι, ο οποίος έδωσε το όνομά του στον τόπο και υπάρχει βέβαια και η ερμηνεία ότι «Λύμπια» σημαίνει απλά υγρές εκτάσεις, λύμπες (κολύμπες) όπως ήταν κάποτε η περιοχή κατά τον χειμώνα. Σε κάθε περίπτωση όλα αυτά – η παράδοση, τα αρχαιολογικά ευρήματα, οι τοπικές ονομασίες – μοιάζουν να σχηματίζουν ένα μωσαϊκό όπου η μνήμη και οι θρύλοι μπλέκονται με την ιστορία. Ακόμα και σήμερα, ο μοναδικός σύγχρονος ναός αφιερωμένος στο Ιερό Δωδεκάθεο στο χωριό, δείχνει πως η σύνδεση με το «Ολύμπιο» δεν έχει σβήσει, αλλά συνεχίζει να εκφράζεται με νέους τρόπους. Κι έτσι, κάθε φορά που σκέφτομαι τα Λύμπια, δεν τα βλέπω μόνο σαν ένα χωριό της επαρχίας Λευκωσίας. Τα νιώθω σαν ένα σημείο όπου οι θρύλοι του παππού μου, οι ιστορικές μαρτυρίες και η σύγχρονη παρουσία του Δωδεκάθεου συναντιούνται. Κι εκεί, μέσα μου, γεννιέται πάντα το ίδιο ερώτημα: Ήταν άραγε οι τοπικοί ¨Ολυμπιακοί αγώνες¨ και η σύνδεση τους με το χωριό μόνο μια όμορφη μνήμη ένα μύθος, μια όμορφη ρομαντική ιστορία, ή μήπως μια αλήθεια που χάθηκε βαθιά στον χρόνο;